“`html

Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı Devreye Alındı

Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı olan Quantum Computer of TOBB ETÜ (QuanT), TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) tarafından başarıyla hayata geçirildi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, QuanT’ın TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde geliştirildiğini ifade ederek, “QuanT, Türkiye’nin teknoloji alanındaki hedeflerini ileri taşıyan bir simgedir. Artık Türkiye, kuantum bilgisayar teknolojisi alanında dünya genelinde sayılı ülkeler arasında yer alıyor. Şu anda dünya üzerinde kuantum bilgisayar geliştiren yalnızca 15 ülke bulunmaktadır” şeklinde konuştu.

Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı’nın tanıtım etkinliği, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde gerçekleştirildi.

Savunma Sanayisi Hızla Büyüyor

Etkinlikte konuşma yapan Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı Haluk Görgün, teknolojik bağımsızlık ile derin teknoloji gelişimlerinin birbirine paralel olduğunu vurguladı.

Görgün, geçen yıl Türkiye’nin savunma sanayisi sektörünün büyüklüğünün 15 milyar dolar olduğunu belirtirken, bunun 3 milyar dolarının derin teknolojiye dayalı yatırımlardan oluştuğunu ifade etti. SSB’nin sadece Ar-Ge projelerine destek sağlamadığını, aynı zamanda üniversitelerden KOBİ’lere kadar geniş bir destek yelpazesine sahip olduğunu açıkladı. “Bu yıl, ileri teknolojilerin geliştirilmesi için 25 milyon dolara kadar kredi imkanları sunmayı planlıyoruz” dedi.

Kuantum alanında ilerlemek amacıyla bazı programları önceliklendirdiklerine değinen Görgün, “Mikrodalga Kuantum Radar Bileşenleri Geliştirilmesi (KUDAR) Projesi bunlardan biri. Ek olarak, Süperiletken Çip Üretim Merkezi oluşturmayı hedefliyoruz ki bu mükemmeliyet merkezi olacak. Akademik birikimimizi kullanarak, süper iletken çip üretimi konusunda ülkemize büyük bir yetenek kazandıracağız” şeklinde konuştu.

Görgün, Türkiye’nin önde gelen kurumlarının kuantum alanındaki çalışmalarına dikkat çekerek, 2035 yılına kadar kuantum teknolojilerinin pazar büyüklüğünün 2 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini ifade etti.

Hisarcıklıoğlu, bu merkezde araştırmacıların eğitim aldığı ve özgün teknolojilerin geliştirildiğini, bu teknolojilerin daha sonra ürün haline getirildiğini söyledi.

Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı olan QuanT’ın burada üretileceğini belirten Hisarcıklıoğlu, şu açıklamalarda bulundu:

“QuanT, Türkiye’nin teknolojik hedeflerini ilerleten önemli bir semboldür. Dünyada kuantum bilgisayar teknolojisine sahip olan 15 ülkeden biri olmanın gururunu yaşıyoruz.”

• 

Hisarcıklıoğlu, kuantum bilgisayarların hesaplama gücünün klasik bilgisayarların çok ötesine geçtiğini vurguladı. Bu teknolojinin, süper bilgisayarlarla bile yıllar süren hesaplamaları dakikalar içinde gerçekleştirebilme potansiyeline sahip olduğunu belirtti.

O, bu teknolojinin kriptografi, yapay zeka, ilaç geliştirme, enerji optimizasyonu ve iklim modelleme gibi alanlarda devrim niteliğinde katkılar sunacağına dikkat çekerek, “QuanT’ın sağladığı işlem gücü, savunma sanayisinden finans teknolojisine, mobiliteden siber güvenliğe kadar birçok stratejik alanda ülkemizin global rekabet yeteneğini güçlendirecektir. QuanT, yerli algoritmaların geliştirilmesi ve Türkiye’nin bu alanda liderlik pozisyonuna ulaşması için kritik aslında bir adım olacaktır.”

Teknoloji üretiminin yalnızca büyük ülkelerin tekelinde olmadığını düşündüren Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin bu yarışı güçlü bir oyuncu olarak devam ettirdiğini vurguladı ve ekledi:

“Kuantum teknolojilerini yalnızca bilim alanı olarak değil, aynı zamanda ekonomimiz için büyütücü bir güç olarak görüyoruz. Girişimcilerimiz ve KOBİ’lerimiz için bu teknoloji yeni ufuklar açacaktır. Bugün burada gençlerimize çağrıda bulunmak istiyorum. Gelin, bu büyük teknoloji devriminin bir parçası olun. Hedefimiz, SSB’nin desteğiyle Aselsan ve TOBB ETÜ tarafından inşa edilecek Süperiletken Çip Üretim Merkezi’dir. Bu adım, yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarlarının gelişiminin önünü açacaktır.”

Dışa Bağımlılık Azalıyor

TOBB ETÜ Rektörü Prof. Dr. Yusuf Sarınay da üniversitenin son yıllarda kuantum teknolojileri alanında çalışmalarına öncelik verdiğini ifade etti.

Kuantum bilgisayar projelerini destekleyecek şekilde yerli ve milli süper iletken çip üretimini sağlamak amacıyla Süperiletken Çip Üretim Merkezi’ni kurmaya hazır olduğunu aktaran Sarınay, “Geleceğin teknolojik alt yapısını oluşturacak bu kuantum bilgisayar, aynı zamanda ülkemizin teknolojik gelişime büyük katkılar sunacak ve dışa bağımlılığımızı azaltma hedefimize ivme kazandıracaktır.” dedi.

Hızlı İşlem Yeteneği ile Kuantum Bilgisayarlar

Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak işlemleri “bit” yerine “kuantum bitleri” (kubit) ile gerçekleştiriyor. Araştırmaların en önemli odak noktalarından biri, klasik bilgisayarlarla çözülmesi binlerce yıl alacak şifrelerin hızla çözülmesini sağlayacak yöntemler geliştirmektir.

Türkiye’de süper iletken kuantum teknolojileri üzerine 2010’dan beri yürütülen çalışmalar, QuanT ile büyük bir başarı kazandı. Bu kapsamda TOBB ETÜ, 5 kubit sistemli kuantum bilgisayarı QuanT’ı faaliyete geçirdi.

Yerli bir kuantum bilgisayar edinimi, algoritma geliştiricilerin bu teknolojinin detaylarına daha derinlemesine erişim sağlayarak, Türkiye’nin kendi altyapısı üzerinde nitelikli algoritmalar geliştirmesine imkân verecek.

En gelişmiş bilgisayarlardan milyonlarca kat daha hızlı işlem yapabilen QuanT, büyük veri setlerini aynı anda işleyebilme kapasitene sahip. Ayrıca, Türkiye’nin kuantum ekosisteminin oluşumuna öncülük edecektir.

Siber güvenlik, yapay zeka ve optimizasyon gibi alanlarda yerli algoritmalarla güçlendirilmiş kuantum çözümleri, Türkiye’nin teknolojik bağımsızlığını güçlendirmede belirleyici bir rol oynayacaktır.

“`